Je noemt jezelf dus fotograaf. Je hebt een mooie camera gekocht met een paar lenzen erbij en je bent in staat om de instellingen een beetje naar je hand te zetten. Een druk op de knop levert ook een plaatje op. Dus je bent opeens een fotograaf. Heel mooi. Je laat je vrienden en familie je resultaten zien. Je krijgt wat complimenten en je hebt het gevoel dat je goed bezig bent. Langzaam beweeg je van bloemetjes en beestjes naar landschappen. En dan kom je erachter dat het vastleggen van een ander mens eigenlijk ook wel leuk is. Je begeeft je op het pad van model-fotograaf. Leuk. Interactie, nieuwe uitdagingen maar ook gelijk extra dingen om mee rekening te houden. Je hebt opeens niet alleen rechten maar ook plichten.

Zo is de foto die je maakt opeens niet meer helemaal van jou. Er staat iets op waar je een verplichting naar hebt. Een ander mens. Die persoon wil graag weten wat je met de foto gaat doen en als daar iets mee gebeurt wat invloed heeft dan zou die persoon graag daarvan willen weten en misschien zelfs wel in mee willen profiteren. Als je een foto openbaar maakt dan wil die persoon daar graag in meebeslissen, want dat recht heeft die persoon. Het is niet dat zwijgzamen insect zonder inspraak. Maar je hebt toch het auteursrecht op de foto, ja. Maar dat wil niet zeggen dat je ook het recht heb over de persoon die je erop hebt gezet. Aj dat is opeens vervelend, daar gaat je vrijheid. Al helemaal als je de foto ineens kunt verkopen. Dan ben je niet alleen belanghebbende. En als je foto opeens zomaar zonder toestemming ergens wordt gebruikt dan heb je opeens te maken met veel meer belangen dan alleen dat van jou.

Opeens is je wereld wat complexer geworden. Je moet op je hoede zijn. Iedereen is tegen je. Je durft geen foto meer ergens neer te zetten zonder over je schouder te kijken. Iedereen is uit op jouw eigendom. Maar is dat wel zo. Als je foto opeens opduikt op een fanpagina voor lingeriemodellen, of een art pagina die aandacht geeft aan een bepaalde stijl. Wat is dat nou, zonder toestemming opeens je foto tussen al die andere foto’s. Mensen gaan je foto mooi vinden en het delen. Maar dat was niet de bedoeling. Je maakte ze voor jezelf en je vrienden en familie….toch. Of wacht even. Was dit niet wat je er ook leuk aan vind. Mensen die je foto mooi vinden en er iets mee willen. Ze willen er namelijk graag naar kijken. Je krijgt een beetje aanzien. Leuk. 

Maar hoe zit het dan met je rechten. Nou wees maar niet bang, die heb je nog. Maar moet je die altijd maar overal laten gelden. Ik denk het niet. Want je vergeet soms waar je het voor doet, maar vooral wat je doet. Je maakt platen van iets wat je ziet. Je grijpt het licht en legt het vast. Photo komt van photosynthese, ofwel licht. En graaf komt af van het grafische en eigenlijk van graferen. To graph something. En je kunt het vastleggen en verstoppen in je donkere kelder maar dat kan nooit je bedoeling zijn geweest. Je bent immers heel blij met wat je maakt en wil het delen met de wereld. Daarom zet je het in je portfolio en op social media. Maar dat doet je model en de mua ook. En dat voelt kwetsbaar en dat kan het ook zijn. 

Maar het is waar je het voor doet. Bekende fotografen zijn niet bekend geworden door hun rechten en rechtszaken die ze hadden lopen. Ze zijn bekend geworden door hun werk. Ze worden gekopieerd, geplagieerd, gebruikt en verspreid. Denk je echt dat ze achter iedere foto aanrennen om te zien wat er mee gebeurt. Wel nee. Gaan ze achter hun geld aan als er iets gebruikt of verkocht wordt waar ze wel degelijk een duidelijk recht op hebben. Natuurlijk, ze zijn niet achterlijk. Maar ze zeiken echt niet als jij iets van ze na maakt of uitprint en boven je bed hangt. Of deelt op internet. Daar doen ze het voor. 

Dus wat maakt jou als kleine fotograaf nu wel zo bijzonder en wat die grote beroemde fotografen niet hebben. Niets. Helemaal niets. Het enige wat je net als hen hebt is de mogelijkheid om de wereld vast te leggen en te delen. Om de wereld een stukje mooier te maken. Die rechten en plichten, ja handig maar dat is niet waar het om gaat. Het gaat om het verspreiden van het licht lang nadat het er niet meer is zodat meer mensen ervan kunnen genieten. En in dat licht beweeg jij mee. Op weg naar beroemd zijn? Of naar rijkdom? Wie weet maar daar was het je in eerste plaats niet om te doen. Toch?