Fotograferen met modellen is leuk. Laten we dat vooropstellen. Je kunt er een omgeving mee tot leven brengen. Een lege kamer veranderd in een verhaal, een bos krijgt een extra lading en zelfs in de studio kan het je een levendige en met emotie gevulde foto opleveren.

Velen denken dat fotograferen met een model moeilijk is of zelfs eng. Het ligt er natuurlijk aan wat je wil neerzetten, maar het komt vaak gewoon aan op goed communiceren en kijken. Ik heb hier al eerder geschreven, over hoe het in zijn werk kan gaan, maar ik merk dat er nog veel fotografen zijn die deze vorm van fotografie nog best wel moeilijk vinden.

Nu wil ik niet te technische gaan. Ieder van ons heeft zo zijn eigen manier van fotograferen en met licht omgaan, en eigenlijk is het fotograferen van een mens niet anders dan het fotograferen van een bloem, dier, gebouw of landschap. Natuurlijk komen er andere aspecten bij kijken, maar je bent nog steeds bezig met het vastleggen van vorm, verhouding en licht. Eigenlijk is het veel eenvoudiger, want daar waar een dier wegloopt blijft een mens vaak netjes zitten. En daar waar een lantaarnpaal in een landschap storend kan zijn, kan een haarlok juist een extra toevoeging zijn.

Bij het begin binnen
Maar bij het fotograferen van een model krijg je er wel een element bij: communicatie. Het is niet meer jezelf afzonderen met een bloem of insect. Je moet opeens gaan aansturen en vertellen wat je wil doen en wat je van je model verlangt. Sterker nog, het begint al bij het vinden van en model. Wie krijg je zo gek om voor je camera plaats te nemen? Nu is dat eigenlijk niet zo moeilijk, maar je moet wel bereid zijn bij het begin te beginnen.

Eenvoud
Veel fotografen willen gelijk foto’s maken als een Helmut Newton, Kesler Tran (mijn favoriet), of welke beroemde fotograaf dan ook. Een mooie ambitie, maar dat vergt wel tijd en energie. Nu zijn er op social media heel veel mensen te vinden. Denk aan Facebook, Pinterest, Instagram en diverse internetsites. Veel modellen zoeken samenwerking en hebben vaak zelf al ideeën om uit te werken. Loop hierbij jezelf niet voorbij. Een prachtige lingeriefoto kan heel mooi zijn, maar vraagt wel ervaring. Modestijl is mooi, maar ook daar is het opletten op kleding. Dus mijn advies: begin gewoon eens met eenvoudige portretten. Deze kun je al eenvoudig maken met daglicht en als je wil investeren met een eenvoudige flitser. Ik ben begonnen met een kleine instapset van 2x 150W FalconEyes. Nog steeds een prima set waarmee ik, naast mijn studioflitser, ook graag fotografeer. Heb je geen flitser, dan is daglicht prima. Koop wel een kleine reflectiedisk: een opvouwbare schijf van rond de tien euro doet al wonderen. Zet je model bij een raam, een beetje reflectie en je hebt al snel een prachtige foto. Probeer hierbij vooral eenvoudig te blijven. Niet te veel toeters en bellen. Model, licht en raam.

Vertel een verhaal
Als je dat onder de knie hebt kun je verder gaan kijken, zoals de meubels en omgeving meer betrekken. Ik probeer voor mijzelf altijd een klein verhaaltje te vertellen. Wat doet het model daar, waar denkt ze aan, wat voor blik wil ik in de ogen, moet ze lachen of niet? Zodra je daarmee bezig gaat zul je merken dat het aansturen steeds eenvoudiger wordt. Want een model neerzetten tegen een boom of op de rand van een brug, leuk. Maar wat doet hij of zij daar? Is het uitrusten, wachten op iemand, verlaten door iemand, verdwaald of is het een bosnimf die onschuldige voorbijganger het bos in lokt? Een verhaal maakt het makkelijker om op details te letten. Een blik en emotie, maar ook waar die hand moet, hoe de kleding moet zitten en ga zo maar door. Ik noemde Kesler Tran, veel van zijn foto’s lijken alsof ze toevallig gemaakt zijn. Een foto in de ochtend van een model die er uitziet alsof deze spontaan genomen is. Alsof de fotograaf de nacht heeft doorgebracht met haar en stiekem een momentje pakt terwijl ze nog slaapt. Maar Kesler zijn werk is volledig in scene gezet. Hoe rommelig zijn foto’s ook ogen, er is over nagedacht.

De keerzijde
Nu wil ik ook een keerzijde van modelfotografie belichten. Die van verkeerde communicatie. Vaak wordt vergeten dat je te maken hebt met mensen. Mensen met gevoel zoals jij en ik. Een mooi model met een prachtig lichaam is geen ding. Ik vind het zelf altijd een voorrecht als ik een naakt persoon mag fotograferen. Diegene geeft mij het vertrouwen en ik ga hier zo delicaat en netjes mogelijk mee om. Maar helaas hoor ik toch nog vaak de spookverhalen. Fotografen die hun handen niet thuis kunnen houden, die doorzeuren over toch die BH uit of onderbroek een stukje lager. Fotografen die menen dat ze een model mogen vastpakken of zo nodig moeten helpen met aan en uitkleden. Maar ook het gebruiken van woorden kan al verkeerd gaan: “Ja mooi, houden zo, billetjes iets naar achter. Ja geil hoor.” Klik. Tja, niet echt taal voor een pro en kan kwetsend overkomen. Geloof me: er zijn er die zo communiceren.

Respect en vertrouwen
De belangrijkste elementen bij het werken met mensen zijn respect en vertrouwen. Of je nu een mooi portret maakt of een naaktmodel fotografeert. De fotograaf houdt een bepaalde afstand. Ook al zit die haarlok niet zoals je wil, vraag netjes of je mag ingrijpen. Een visagist kan daarbij een extra toevoeging zijn. Niet alleen kan die zorgen voor mooie make-up, maar ook voor een stukje extra vertrouwen op de set. Ik ben altijd blij met een gezellige en professionele mua (make-up artist). Terwijl die het model op zijn of haar gemak stelt en met makeup bezig is, kan ik me focussen op het licht, de instellingen en de setting. Ook kan een visagist, vaak een vrouw, de details in kleding, haar en pose voor mij doen. Zeker als het model een vrouw is kan dit goed werken. Al moet ik ook bekennen dat ik zo onderhand wel een expert ben op het gebied van jarretels vastmaken (dat blijven lastige dingen, zeker met lange nagels). Maar ook als ik aanraak, als het echt niet anders kan, dan is dit met professionele instelling. Ik vraag het altijd netjes en vertel wat ik zie en hoe ik het wil.

Communicatie
Dus communicatie is belangrijk. Een vertrouwde omgeving zorgt voor mooie foto’s. Respect is belangrijk, je werkt met mensen. En ook al heeft hij of zij een prachtig lichaam en ben je op slag verliefd. Jammer dan, je bent er voor het maken van een mooie foto; daten doe je maar ergens anders. Mocht het toch misgaan of mocht je twijfels of vragen hebben, dan is er sinds een tijdje het Meldpunt Modelfotografie Daar zitten mensen vanuit verschillende disciplines, die je graag adviseren, ondersteunen of tips geven. Ook als het gaat om vrij ernstige zaken zoals oplichting of aanranding (dat kan al ongewenst aanraken zijn) en miscommunicatie over gemaakte afspraken. Ik hoop natuurlijk dat het niet nodig is. Hoewel het voorlopig helaas nog nodig is, hoopt de stichting zichzelf uiteindelijk weer op te kunnen heffen

Maar laat ik afsluiten met een positieve gedachte. Modelfotografie is leuk. Het vergt veel communicatie en transparantie. Verstop je als fotograaf niet achter een logo op je site of tijdens het fotograferen achter je telelens. Een goede foto maak je voor en achter de camera, niet erin. Vertel vooraf wat je van plan bent en maak heldere afspraken. Ga samen voor die ene mooie plaat en geniet van de samenwerking.