Wat maakt een fotograaf, een professionele fotograaf? Dat is een discussie die volgens mij vaak gevoerd wordt en waar denk ik ook niet echt een duidelijk antwoord op te geven is. Is het als je goede apparatuur hebt? Dure camera’s en professionele flitsers. Ik ken fotografen die werken met een eenvoudige camera en fantastisch werk maken. Dus dat is het niet. Is het wanneer je geld vraagt voor je foto’s? Ik denk ook niet. Ik ken er die geld krijgen voor foto’s van lage kwaliteit en er zijn er die bakken met geld zouden kunnen verdienen met heel mooi werk, maar dat niet doen. Dus dat is het ook niet. Het blijft een lastige maar ik denk dat ik alvast een vinkje in dit vraagstuk kan aftekenen.

Kenniskoffer

Een professionele fotograaf weet iedere keer weer exact de foto zo te krijgen als hij of zij deze voor ogen heeft. En kan dit iedere keer zonder al teveel moeite reproduceren. Een pro-fotograaf weet hoe licht werkt en kan dit vastleggen. Ook weet deze fotograaf hoe een setting kan worden opgezet. Details kunnen worden gemanipuleerd en weet hoe bijvoorbeeld een model moet worden aangestuurd. Ook wordt een professionele fotograaf niet snel zenuwachtig van een complexe situatie en weet deze naar de hand te zetten en kan werken onder druk. Je hebt als professionele fotograaf ook een kenniskoffer waar je iedere keer weer iets uit kunt halen wat werkt en die koffer blijf je vullen met kennis en ervaring. Het blijft een beetje vaag dus laat ik een mooi voorbeeld geven en daarbij gelijk een kijkje in de keuken.

Stampwerk

Ik durf mijzelf een professionele fotograaf te noemen. Vergis je niet, ik loop ook nog wel eens te klungelen met instellingen en licht. Maar er is een ding wat mij al erg goed afgaat en dat is productie draaien. Productie draaien is in een vrij hoog tempo foto’s maken van bijvoorbeeld kleding of producten voor een opdrachtgever. Ik heb het niet over 1000 foto’s van hetzelfde onderwerp maar over verschillende settings. Iedere foto moet matchen met de vorige dus je licht en stijl moeten gelijk blijven binnen de opdracht, maar soms ook over opdrachten heen. Ik draai gemiddeld een tot twee echte producties per maand. Ik heb een vaste afspraak met een opdrachtgever die iedere keer met nieuwe sets van kleding en modellen naar de studio komt. Het is aan mij om er voor te zorgen dat alle foto’s, ongeachte de tussenpozen van een maand in gelijke stijl blijven.

De shoot

We beginnen vroeg. Rekken met kleding worden de studio ingereden en op volgorde gehangen. Koffie en even bijkletsen. Altijd goed. Maar dan is het aan de bak. De modellen zijn inmiddels gearriveerd aan gaan de make up in. Vooraf heeft de opdrachtgever aangegeven wat de stijl is van de makeup. We nemen vervolgens de volgorde door. Welke kleding in wat voor stijl en met wat voor achtergrond en licht. Aan de muur hangen schema’s. Welk model in welke outfit en in welke volgorde. Terwijl de modellen haar en make up doen en zich voorzichtig in de setjes kleden, ben ik bezig met het opzetten van het licht. Vaak heb ik de dag ervoor alles nog even goed gechecked. Zijn de accu’s geladen. Doen camera en flitsers het. Heb ik backup batterijen en flitslampen, er is altijd de kans dat iets het begeeft, en zorg ik dat de studio netjes is. Ik zorg er dus zoveel mogelijk voor dat er zo min mogelijk aan het toeval is overgelaten.

Tempo draaien

Dan is het hard werken. Het eerste model staat voor de camera. Ik check voor de laatste keer het licht en maak de eerste foto’s. De kop is eraf. We zijn begonnen. De opdrachtgever kijkt mee op mijn iPad die zo is ingesteld dat de resultaten gelijk te zien zijn. Het is dan finetunen. Zit de kleding goed. Hier hangt nog een draadje, daar zit nog een pluisje. Mijn licht kan iets frontaler en de camera iets lager. En dan is het door. Aansturen van model. De houding proberen zo goed mogelijk neer te zetten. Arm iets lager. Kin iets rechter. Ogen in de lens. Klik, klik iets naar rechts. Mooi. klik. De eerste platen worden vastgelegd. Maar er is geen tijd om rustig aan te doen. Er staan nog minimaal 12 sets op me te wachten dus door. Het tweede model staat al klaar. Zelfde plek. Iets ander licht dus snel iets verzetten. En weer verder. Wederom kledingchecker. Klik, weer een foto en gelijk even checken of de make up goed is. Beetje poeder erbij om die ene glans weg te krijgen en door. Klik, klik. De flitsers gaan achter elkaar door. Poses wisselen zich af en langzaam raakt de kaart vol van foto’s.

Oog voor alles

Het lijkt of dit niet veel meer met kwaliteit te maken heeft en vooral met kwantiteit. Maar niets is minder waar. Het is in hoog tempo maar iedere foto moet goed zijn. Van de eerste tot de laatste is het scherp blijven. En ook scherp schieten. Continue de camera en licht blijven checken. Goed kijken. Kleding en make up goed in de gaten blijven houden en modellen gemotiveerd houden. Want na een tijdje sluipt de vermoeidheid erin. Jammer, maar we moeten door. Dus je blijft ook energie geven als fotograaf. Soms lijkt het wel of ik naast fotograaf ook een coach ben. Want een verkeerde opmerking tijdens het aansturen en je kwaliteit gaat omlaag. Het is ook als mens professioneel blijven. Ja er lopen in dit geval mooi modellen rond maar het blijft het hoofd koel houden.

De puntjes op de i

De uitdaging ligt dus in heel veel losse dingen. Van techniek dat je zonder veel moeite moet kunnen beheersen. Consequent kunnen blijven in de stijl en licht. Maar je hebt ook met communicatie te maken. Als je met mensen werkt is dat natuurlijk een extra factor. Maar ook als je stillevens maakt dan blijft het scherp en alert blijven. Een vingerafdruk op die glimmende pan tijdens een culinaire shoot en je baalt. Een oneffenheid in een productfoto en je baalt. En zelf net even onscherp tijdens dat ene doelpunt maakt als of je success hebt of niet. Professioneel fotograferen is dus eigenlijk alles onder controle hebben. Ook als het weer niet meezit of de locatie dan ben je in staat er mee om te gaan en het naar je hand te zetten.

Het resultaat

Ik weet wel dat ik dit niet iedere dag zou willen doen. Aan het einde van zo’n productie shoot ben ik echt helemaal leeg. Foto’s doe ik gelijk back uppen en laat ik vaak even rusten. Maar niet te lang. Het is ook op dat vlak snel leveren en goed bewerken. Snel de kaf van het koren scheiden en de goede foto’s naar de klant sturen. En ook daar weer overleg en selecties maken. Bewerken en opleveren. Maar als je het goed doet dan is het altijd weer een bevrediging als ik het werk in gebruik zie. In een folder, flyer, poster of blad. Het is gewoon gaaf om op de snelweg te rijden en je foto levensgroot op een vrachtwagen voorbij te zien komen. Of verwerkt te zien in een reclamecampagne. Of gewoon in een blad terug te zien. Soms is het maanden later en ben je blij dat je op het moment van fotografie extra scherp was.