Je hebt een mooi team samengesteld om samen een waanzinnige foto te maken. De weken voor de shoot ben je bezig geweest met plannen, materialen aanschaffen en de juiste mensen samenbrengen. Je maakt samen een mooie foto en doet dit met gesloten beurs. Ieder investeert een beetje vanuit zichzelf. TFP (time for picture/print) dus. Ieder is blij met het resultaat en na het bewerken van de foto’s stuur je alle teamleden de geselecteerde eindversies van de foto’s.

Miss Fame
Dan krijg je opeens na enkele dagen een bericht via social media. “Hi, die foto op de site van Miss Fame is toch van jou?” Je krijgt een link door van de bevriende fotograaf die je er over melding deed en opeens zie je je foto breedt ingezet in een campagne van een bedrijf. Er is een logo doorheen geplakt samen met de naam van het model. Je bent verbijsterd. Leuk dat iemand je foto zo mooi vind dat ze hem gebruiken voor een commerciële campagne maar niet zo netjes dat ze dit zonder toestemming hebben gedaan. Dus je gaat op zoek naar de gegevens achter de Miss Fame site. Niet eenvoudig want die staan niet op de desbetreffende campagne-site of Facebook. Het is eigenlijk allemaal een beetje vaag. Via het invoeren van de domeinnaam op WHOIS kom je achter de hostende partij en zie je de gegevens van de eigenaar van Miss Fame, ene meneer Spits. Mooi. Die gaan we maar eens bellen.

Eerste contact
De telefoon wordt opgenomen en door het ruisen van een auto hoor je een korte “Hallo?”. Voorzichtig vraag je of je te maken hebt met Dhr. Spits van merk Miss Fame. “Ja dat ben ik” is de bevestiging. “Mooi, ik wil u bedanken voor het gebruik maken van een foto die ik gemaakt hebt. En dat u die gebruikt heeft voor uw Miss Fame campagne. Alleen heb ik daar bij mijn weten geen toestemming voor gegeven.” het is even stil aan de andere kant. “Oh ja dat wist ik niet, ik dacht het mocht, het model leverde mij de foto aan” volgt het excuus. “Dat kan wel zijn maar zij heeft geen auteursrecht” is mijn antwoord. “Hoe gaan we dit oplossen?” “Ik haal de foto vanavond wel weg” is het antwoord van Dhr. Spits. “Ja dat is mooi maar de foto is al gebruikt, het auteursrecht is daardoor reeds geschonden.” stilte aan de andere kant. “Oh ja ehhh”. “Dus hoe gaan we dit regelen?” is mijn vraag. “Tja ik betaal wel eens een fotograaf voor werk. Altijd 200,- dus zo iets kan ik wel er voor betalen” is het antwoord van Dhr. Spits. “Ja maar ik ben niet zo’n fotograaf. Mijn tarieven liggen hoger dus daar kan ik niet mee akkoord gaan, het is ook niet even een foto. U heeft hem vrij veel gebruikt op diverse pagina’s en zelfs op Facebook.” Stilte. Het gesprek gaat verder moeizaam. Veel gemaar en uitvluchten. Uiteindelijk hangen we op. We houden contact en mijn laatste vraag was dat meneer Spits met een goed voorstel komt. Maar het blijft stil.

De stap naar de rechter
Vooraf had ik schermafdrukken gemaakt van alle plekken waar mijn foto gebruikt is. Ik heb al van andere fotografen te horen gekregen dat Dhr.Spits dit vaker doet. Zonder toestemming materiaal gebruiken en dan net doen of ie nergens van weet. Het blijft ondertussen stil. Geen reactie meer van Dhr. Spits dus ik stuur een brief waarin ik hem een ultimatum stel. Reageer met een voorstel of anders stuur ik zelf een factuur. Geen reactie dus wanneer de ultimatum datum is overschreden stuur ik een factuur. Mijn tarieven baseer ik op de tarievenlijst van Stichting Foto Anoniem aangezien dat een mooie basis is om vanuit te gaan en ik de tarieven die ze hanteren vrij billijk vindt. Maar het blijft nog steeds stil. De factuurdatum wordt overschreden. Ik neem contact op met mijn jurist. Er kan nog een brief vanuit mijn jurist worden gezonden maar of dat veel zin heeft is twijfelachtig. Gezien de duidelijke schending van mijn auteursrecht en het stilzwijgen van Dhr. Spits is het een optie om te gaan procederen. Geen goedkope oplossing maar wel een die het stilzwijgen zal doorbreken. Ik neem het besluit om de rechtsgang te gaan volgen. Mijn jurist stelt de nodige stukken op en daagt Dhr. Spits voor de rechter. Dit had Dhr. Spits niet verwacht. Natuurlijk volgt er een tegenbericht van zijn advocaat en het balletje gaat rollen. De eerste kosten worden gemaakt. En wat volgt is een heen en weer sturen van officiële stukken. Het tegen antwoord op mijn eis is er een met veel gedraai en gewik. “Ik wist het niet. Het model leverde de foto. Het stond maar een paar dagen openbaar en de factuur is veel te hoog.” Allemaal punten die vanuit de wetgeving snel van tafel te vegen zijn.

De eerste hoorzitting
Er volgt een hoorzitting. Twee partijen voor de rechter. In de gang van het paleis van Justitie zie ik Dhr. Spits voor het eerst. We schudden de hand. Beide partijen zijn duidelijk zenuwachtig. In een klein kamertje mogen we tegenover de rechter nog enkele vragen beantwoorden. Vooral Dhr. Spits wordt stevig aan de tand gevoeld door de rechter. “Maar het is toch uw site, dus u bent verantwoordelijk. Toch?” vraagt de rechter aan Dhr. Spits. “De foto is duidelijk verminkt er staat een logo doorheen. Of ziet u dit anders?” en ga zo maar door. Dhr. Spits heeft geen duidelijke antwoorden en zijn advocaat zit te puzzelen door de stukken en geeft alleen argumenten dat de tarieven die mijn jurist hanteert toch wel wat hoog zijn. Het is duidelijk dat hij niet is voorbereid. Kortom, ze hebben geen goede verdediging waarom mijn foto zonder toestemming is gebruikt. Op de vraag of we misschien toch nog even de gang op willen om er onderling uit te komen is het antwoord een resolute nee vanuit Dhr. Spits. “Geen behoefte aan. We volgen de rechtsgang”. Beide partijen gaan weer ieder een weg. Mijn jurist en ik zijn enigszins verbijsterd door de afwezigheid van een helder tegenargument en de weerbarstigheid van Dhr. Spits. Vooral op het aanbod om toch nog te middelen. 

Gewonnen?
Er rest ons niets anders dan het antwoord van het gerecht af te wachten wat vrij snel volgt. Enkele weken later de verlossende uitspraak. Gewonnen. Gewonnen op alle punten. Zowel de inbreuk op auteursrecht. Mijn factuur. De juridische kosten. Alles is toegekend aan mij als eiser en kan worden verhaalt op Dhr. Spits. Mooi natuurlijk. Maar Dhr. Spits kan nog in hoger beroep. Dat is zijn recht, maar we verwachten eigenlijk niet dat hij die stap gaat zetten. Dhr. Spits had immers geen goede argumenten dus het zou niet slim zijn. Lik de wonden en neem je verlies. In hoger beroep gaan brengt ook nog meer extra kosten met zich mee.

In hoger beroep
Op de laatste dag om te kunnen reageren door Dhr. Spits gaat de deurbel. “Goedemorgen. Deurwaarder” Ik schrik, wie heb ik niet betaald, wat heb ik gemist? Maar de beste man stelt mij gerust. “Ik heb hier een dagvaarding van Dhr. Spits. Hij gaat in hoger beroep en het is mijn werk om deze officieel aan u te overhandigen” is zijn antwoord. Nee he, denk ik. Wat denkt hij daarmee te bereiken? Ik neem de dagvaarding in ontvangst. Slechts een officiële handeling en de kop koffie maakt het nog even gezellig. Ik moet op zoek naar een advocaat omdat mijn jurist geen hoger beroep zaken kan aannemen. Gelukkig vind ik een goede die de zaak overneemt. We spreken alles door. Mijn nieuwe advocaat maakt zich bekend aan de tegenpartij en er volgt een rustig afwachten. Want waar komt Dhr. Spits mee? Met niets. Er volgt een Comparitiezitting. Wat inhoudt dat de argumenten van Dhr. Spits pas tijdens de zitting ter tafel komen. Spannend dus.

Comparitiezitting
De datum van die Comparitiezitting breekt aan. Overigens is die datum al een keer verzet omdat Dhr. Spits meer tijd nodig had. Wederom komen we elkaar tegen op de gang van het paleis van justitie. We schudden handen en een mompelen een neutrale begroeting. Beide willen hier liever niet zijn. Het is spannend. De advocaten zijn netjes gekleed in zwarte toga wat best wel indrukwekkend is als je dit niet gewend bent. Ik kom niet zo vaak bij een rechter. Opeens is het nog een stukje serieuzer. We nemen weer plaats in een klein kamertje tegenover een nieuwe rechter en griffier. De argumenten die Dhr. Spits ter tafel brengt zijn leeg en niet vernieuwend. De nota is te hoog. Weer dezelfde excuses en vooral geen duidelijke tegenargument. Een beetje argument over wat wel of geen verminking is van een foto maar verder niets. Wat er wel boven tafel kwam was vooral verbolgenheid over de eerdere uitspraak en dat Dhr. Spits deze niet eerlijk en in verhouding vond. Maar ja. Al vanaf de eerste dag was ik bereid om te schikken. Om er samen uit te komen maar helaas was de keuze van Dhr. Spits om hier niet in mee te gaan. Jammer, want nu zitten we weer voor de rechter. De kosten zijn niet meer in verhouding. Helaas kosten waartoe ik gedwongen ben en door het hoger beroep zijn deze alleen maar gestegen.

Laatste kans tot middeling
Mijn advocaat zit er bovenop. Iedere tegenantwoord beargumenteerd ze met een professionele alertheid. De rechter vraagt of we er onderling nog uit kunnen komen maar Dhr. Spits geeft in een gesprek op de gang aan dat hij slechts mijn factuur wil betalen, het liefst in termijnen en zonder de BTW. De overige kosten niet wil hij betalen. Dat is leuk maar dat is nu wel een gepasseerd station. Ook wil hij geen second opinion wat inhoudt dat de rechter gaat beslissen op basis van de ingebrachte punten. Dit kan voor beide partijen zowel positief als negatief uitvallen. Maar Dhr. Spits wil dit niet en laat liever de rechtsgang maar doorgaan. Zelfs nadat de rechter toch wel een duidelijke hint heeft gegeven dat bij het verliezen van deze zaak alle kosten kunnen worden verhaald op hem. Ik zie zelden iemand financieel zelfmoord plegen en het blijft verbijsterend om te zien.

Weer wachten
Dus we zijn weer bij het begin. Dhr. Spits en zijn advocaat zullen weer met een tegenargument moeten komen waar ik met mijn advocaat dan weer op mag reageren. Enkele weken later komt, uiteraard weer na een verzoek tot uitstel, het schrijven binnen van de Dhr. Spits met de nieuwe argumenten. Echter waren dit eigenlijk dezelfde argumenten als dat hij in de eerste ronde ten tafel had gebracht, alleen met wat meer juridisch jargon. Dit is uiteraard vreemd want je zou verwachten dat als iemand in hoger beroep gaat, er ook betere en vooral nieuwe argumenten op tafel komen. Maar het was weer niet eerlijk volgens Dhr. Spits. De foto was in goeder trouw van model verkregen en het bedrag van de kosten van mijn advocaat waren oneerlijk hoog.

Verzoek om arrest
Vanaf hier gaat alles verder schriftelijk. Mijn advocaat heeft gereageerd op het verhaal van Dhr. Spits en zijn advocaat en we hebben nog een klein puntje van bewijs aangevoerd waar Dhr. Spits geen tegenantwoord op heeft gegeven. Notabene een uitspraak van hem waarin hij bewust tegen het model zegt dat hij de foto wil gebruiken en zij hem waarschuwt dat hij de rechten moet checken. De datum passeerde dat Dhr. Spits zijn een procesdossier in kon dienen. Dhr. Spits meldde dat hij het hof om arrest verzoekt. Wat zoiets betekent als doe maar uitspraak. Eigenlijk ging dit tweede gedeelte vrij vlot. Deels omdat Dhr. Spits geen nieuwe echte feiten aanvoert en wij er van onze kant dus ook niet op hoefde te reageren.

De uiteindelijke uitspraak
De uitspraak stond gepland op 20 maart 2018 maar is uiteindelijk toch weer verschoven naar 15 mei 2018 en vervolgens nog een keer naar 10 juli 2018. In het zicht van de eindstreep dus toch weer wachten. Je moet een zeer lange adem hebben met dit soort zaken. 5 juli 2018. De telefoon gaat. Mijn advocaat (klinkt toch beste wel stoer soms als je dat kunt zeggen) met de mededeling dag het arrest van het gerechtshof binnen is. Zaak gewonnen. Gewonnen op alle punten. De oorspronkelijke uitspraak blijft eigenlijk van kracht en natuurlijk komen ook de kosten van het hoger beroep er nog bij inclusief de rente. Dhr. Spits mag hier nog op reageren als een laatste formaliteit voor de 31 juli. Het zal dan zaak worden om het geld en de kosten te ontvangen. Vrijwillig of onder dwang.

De afronding
Dit verhaal heeft gelopen van 15 november 2015 tot 2018, bijna drie jaar. Veel details heb ik weggelaten in dit verhaal. Het heen en weer sturen van brieven. De gesprekken tussen mij met jurist en advocaat. De verschillende deadlines die toch weer werden verschoven, vaak op verzoek van de tegenpartij. En ook heb ik niet al te veel juridisch jargon gebruikt. Uiteraard zijn de naam van Dhr. Spits en zijn bedrijf door mij aangepast en zijn dit niet de echte namen. Een zaak als dit kost tijd maar ook geld. Om je een idee te geven van de kosten. De oorspronkelijke factuur was 1600,- excl. Btw op basis van veelvuldig gebruik van de foto. Deze foto was terug te vinden op een paar pagina’s op de site van Dhr. Spits en op Facebook. De uiteindelijke schadepost is een bedrag van rond de 12500,- aan juridische kosten exclusief rente. En dat is dan alleen nog maar mijn kant. Hij heeft ook nog zijn eigen advocaat te betalen. Een wrange grap als je bedenkt dat het eigenlijk niet nodig zou zijn geweest als Dhr. Spits gewoon had gereageerd met een goed voorstel in het begin, dan zouden we daar dan denk ik wel uit zijn gekomen. Het gaat vaak gewoon om nette en open communicatie. Je kop in het zand steken heeft niet veel nut.

Ik denk dat het duidelijk is dat je een zaak als deze alleen kunt beginnen als je ook een goede adviseur hebt in de vorm van een jurist en/of advocaat. Het is ook niet goedkoop maar als je er een hebt die je goed kan adviseren dan zal deze je ook kunnen vertellen of het wel of niet slim is om te procederen. Garanties zijn er natuurlijk niet. En beloftes worden dan ook niet gemaakt op dat gebied. Maar iemand met ervaring en een goede nuchtere kijk op de situatie maakt echt wel het verschil.

Conclusie
Drie jaar verder en Dhr. Spits heeft een enorme strop die hij aan zichzelf te danken heeft. Zonder toestemming iets gebruiken van iemand, in dit geval een foto, kan flinke gevolgen hebben. En vaak trek je in dit soort gevallen aan het kortste eind. Ik vergelijk auteursrecht altijd met een brood bij de bakker. Je kunt de bakkerszaak in lopen. Naar de broden kijken, de geur opsnuiven en de bakker complimenteren met zijn baksels. Maar als je een hap van het brood neemt zal je gewoon moeten betalen. Ook met foto’s is dit dus zo. Al vind je een foto op straat. In een plas en de hondjes hebben er over gepiest. Het maakt geen verschil. Je mag de foto oprapen, bekijken en je mag hem zelfs mee naar huis nemen. Maar ga je de foto gebruiken dan krijg je problemen. Het is namelijk heel eenvoudig, hij is niet van jou. En je hebt geen toestemming van de maker om er iets mee te doen. Dus, wil je een foto gebruiken. Is die van jou? Nee. Heb je rechten? Nee?  Afblijven en om toestemming vragen. Doe je dat niet dan kunnen de gevolgen voor jouw rekening zijn.

Einde…?
Wat betreft de rechtszaak wel. Er is geen hogere stap, ja het internationaal gerechtshof maar dan ben je echt een beetje licht in het hoofd. Die zien je al aankomen. Dus volgt nu het incasseren van het geld. Dit kan Dhr. Spits vrijwillig doen en gewoon netjes overmaken. Bij weigering kan er een deurwaarder op worden gezet. Nog meer kosten en mogelijke inbeslagnames. Bizar als je bedenkt dat dit voor een fractie van het bedrag voorkomen had kunnen worden.

Update 20 december 2018
Het blijkt dat Dhr. Spits Failliet is. Iets wat hij een jaar geleden al bleek te zijn maar heeft verzwegen. Helaas is hier niet veel aan te doen dan ons melden bij de curator en wie weet als er nog eens iets vrij komt dat er dan ook iets mijn kant op komt. De kans is vrij klein. Dus ik zie mijn geld nooit meer terug. Slikken, even vloeken en het leven gaat weer verder. Ik kan slechts nog zeggen dat dit de duurste foto is die ik ooit gemaakt heb en dat deze zo rond de 12000,- heeft gekost. Ik denk niet dat er veel fotografen zijn die dat kunnen zeggen.